Van 'People of Action' naar 'Organisation of Action'

Zoals in de voorgaande bijdrage(n) rond het thema DRCM al aangehaald, waren vanaf "dag 1" - 15 of 16 juli - Rotariërs te velde
om zowel in de eigen straat als naar de bredere gemeenschap toe hun tijd, vaardigheden, kennis en netwerk ter beschikking te stellen.

Dweilen, puin ruimen, mensen opvangen, goederen verzamelen, gelden inzamelen ... maaltijden laten bereiden via de Sociale restaurants die we ondersteunen, voeding en hygiëneproducten ter plaatsen brengen ... enzovoort.

Alles kan, alles mag ...

In deze beginfase waren de noden zo groot en zo acuut dat elke vorm van hulp hoe gedesorganiseerd ook, een bijdrage leverde tot het verzachten van het leed van de slachtoffers.
Tientallen spontane groeperingen van vrijwilligers creëerden een constante aanvoer van hulpgoederen en mankracht ter plaatse.
Zo ook Rotary.

Disaster Relief

is

"the process of responding to a catastrophic situation, providing humanitarian aid to persons and communities who have suffered from some form of disaster.
It involves dealing with and avoiding risks and preparing, supporting, and rebuilding society when natural or human-made disasters occur. "

Met andere woorden, Disaster Relief is een koepelbegrip voor (alle) acties gericht op ondersteuning van slachtoffers en van de samenleving na een catastrofe, om de gevolgen te beperken en aan reconstructie te doen.

Diversiteit in stadia

Verschillende doelgroepen hebben in de opeenvolgende fases van herstel na een catastrofe andere noden.
Grosso modo bevindt Disaster Relief zich op een tijdslijn tussen de onmiddellijke Emergency Response aan de linkerzijde en een terugkeer naar het normale leven aan de rechterzijde.

Bovenstaande figuur geeft de opeenvolgende stadia van Disaster Relief weer, 1, 2A, 2B en 3.
Deze verschillen deels afhankelijk van het type noodsituatie en zullen langer of korter duren in functie van de plaats waar een catastrofe zich voordoet;
maar over het algemeen start de Disaster Relief met voedselhulp, evacuatie en noodhuisvesting en het vrijwaren van de infrastructuur (salvage).
Dit is de fase waar massale en weinig gestructureerde hulp nog tot een daadwerkelijk resultaat kan leiden.

Naarmate men in volgende stadia komt, is er een grotere noodzaak aan procesmatige hulpverlening, grootschaligheid, complexere coördinatie.

Precies deze eerste overgang was voor Rotary het reflectiepunt waar vastgesteld werd dat betere, gestructureerde en integrale processen nodig waren om de inzet van Rotary efficiënt en effectief te kunnen laten verlopen.

Rotary BeLux bestaat uit honderden Clubs verspreid over het grondgebied van België en van het Groothertogdom Luxembourg.
Clubs vormen samen Zones en Zones vormen de vier Districten die binnen de geografische contouren van BeLux vallen.

Een vlakke organisatie

De Districten en Zones hebben weinig operationele betekenis. Ze zorgen voor interne en externe communicatie, ledenbeheer, Grants (beurzen) en dergelijke, maar zijn niet de structuren die instaan voor de 'operationele' activiteiten van Rotary.
Dat zijn de Clubs die allen gelijkwaardig zijn en wel spontaan kunnen samenwerking, maar zonder onderlinge hiërarchie of vastgelegde samenwerkingsregels.

Netcentricity

Bij het uitbouwen van DRCM - Disaster Relief & Crisis Management - was het de bedoeling de bestaande werking en organisatieprincipes te ondersteunen en een flexibele hoog-performante structuur voor te stellen die net gebaseerd is op de toegevoegde waarde van de 'afwezigheid' van een gelaagde hiërarchie binnen Rotary.

Op tactisch niveau werden de OSOCC's gevormd die gebaseerd zijn op gekende en gedefinieerde 'commissies'.

Op strategisch niveau werd gekozen voor een netcentrische organisatie:

1. - er werden geografische of functionele clusters bepaald die fungeren als autonome (expertise)cellen binnen het geheel van Rotary BeLux;
   bv.: logistiek, algemene hulpverlening, conservatietechnieken, psychologische bijstand, Clubs in D-2160, ...
   
   
2. - deze cellen zijn niet gebaseerd op één universele commandostructuur, maar zowel de samenstelling als de plaats van bevelvoering zijn verschillend en aangepast aan de beschikbare capability binnen Rotary;
   bv. de cluster conservatietechnieken kan bestaan uit 8 leden van verschillende Clubs onder leiding van een Club in D-2150; terwijl de cluster contracten kan bestaan uit 6 leden uit totaal andere Clubs en onder leiding staat van een lid uit een Club in D-2130.
   
   
3. - DRCM combineert en coördineert al deze 'competentiecentra' met louter de specificatie van hun missie als vorm van sturing; en
   
   
4. - het humanitair ICT platform EDEN werd uitgerold om éénduidige en gestandaardiseerde tools en informatie te voorzien voor alle Rotary entiteiten, ongeacht hun grootte, betrokkenheid of expertise.
   

De netcentrische organisatie Goes with the flow en wordt dynamisch aangepast, uitgebreid of ingekrompen in functie van de concrete DR behoeftes.

Universaliteit

Het bestaan van een wereldwijd volledig gelijkaardige organisatie van alle Clubs - waardoor iedereen weet hoe elke Club functioneert - gecombineerd met het universele principe waardoor we niet geremd worden door bestuurlijke- of taalgrenzen biedt enorme voordelen die noch ad hoc organisaties (vrijwilligers) noch overheden kunnen hebben.

Humanitaire & militaire inspiratie

OSOCC

Het OSOCC concept van UN OCHA / INSARAG werd overgenomen voor de Rotary clubs die de geografische leiding hebben over de hulpverlening in bepaalde getroffen gebieden.
We hebben "Centre" (de laatste C) vervangen door Cell omdat we een heel stuk kleinschaliger zijn, maar de doelstellingen en werkingsprincipes zijn gelijkaardig aan onze humanitaire grote broers.

L/O

Elke OSOCC beschikt over een primary en backup 'verbindingsofficier' (L/O) die quasi dagelijkse contacten onderhoud met de getroffen burgers, lokale besturen en andere organisaties ter plaatse.

Een structuur(jte) voor iedereen

Clubs die geen lead hebben over een bepaalde getroffen gebied (Operations Area) maar die toch hulp bieden zijn Support Clubs en zij vormen een schakel met de andere structuren via ten minste een SPOC of idealiter een eigen commissie DRCM indien de grootte van hun inzet dat rechtvaardigd.

In een volgende bijdrage gaan we in op de structurering van informatie en het systeem EDEN.